DEKRET

DEKRET REGULUJĄCY CELEBRACJE LITURGICZNE
W KOŚCIOŁACH FILIALNYCH I KAPLICACH
NA TERENIE DIECEZJI TARNOWSKIEJ

 
Diecezja tarnowska cieszy się licznymi miejscami kultu, które zostały wybudowane dzięki wysiłkowi i ofiarności rzeszy wiernych. Otaczane są pieczołowitą troską, będącą wymownym świadectwem żywej wiary ludu Bożego. Wśród nich znajduje się wiele tzw. kościołów filialnych, kaplic dojazdowych oraz innych kaplic (szpitalnych, zakonnych, więziennych itp.).
Pełnią one rolę pomocniczą względem kościoła parafialnego. Pozwalają uczestniczyć w celebracjach liturgicznych i nabożeństwach tym wiernym, dla których dotarcie do kościoła parafialnego wiązałoby się z dużą trudnością lub jest wręcz niemożliwe. W związku ze wzrostem mobilności współczesnego człowieka, a także ze zmniejszającą się liczbą kapłanów w diecezji tarnowskiej, duszpasterstwo w tych miejscach wymaga pewnej reorganizacji. Chodzi w niej z jednej strony o zachowanie ciągłości posługi duszpasterskiej, a z drugiej o dostosowanie jej do przepisów prawa powszechnego oraz do aktualnych realiów. Proszę więc wszystkich duszpasterzy i wiernych o przyjęcie poniższych uregulowań ze zrozumieniem oraz w duchu posłuszeństwa, dla którego ostatecznym odniesieniem jest dobro wspólne parafii i diecezji.
 
§1
Głównym ośrodkiem życia religijnego wspólnoty parafialnej jest kościół parafialny. Wszystkie inne miejsca kultu służą przede wszystkim tym wiernym, dla których dotarcie do kościoła parafialnego wiąże się z dużą trudnością lub jest niemożliwe. Ich funkcjonowanie nie powinno osłabiać poczucia jedności parafii.
§2
Obrzędy Triduum Paschalnego powinny być sprawowane wyłącznie w kościele parafialnym, aby w ten sposób jednoczyć całą wspólnotę wokół tych świętych misteriów (por. List okólny o przygotowaniu i obchodzeniu Świąt Paschalnych, nr 43; V SDT, stat. 129 §1).
1. Przygotowanie kościoła parafialnego (np. Ciemnicy i Grobu Pańskiego), posługiwanie podczas celebracji liturgicznych, tradycyjne czuwanie przy Ciemnicy i Grobie Pańskim oraz uświetnienie procesji rezurekcyjnej należy powierzyć przedstawicielom różnych części parafii, aby cała wspólnota poczuła się odpowiedzialna i zaangażowana w to dzieło.
2. W Wielki Piątek można w kościołach filialnych i kaplicach odprawić nabożeństwo drogi krzyżowej dla tych, którzy nie mogą przybyć do kościoła parafialnego na Liturgię ku czci Męki Pańskiej, jednak nie wolno go łączyć z obrzędem Komunii św. (por. List okólny o przygotowaniu i obchodzeniu Świąt Paschalnych, nr 59).
3. W Wielką Sobotę można w kościołach filialnych i kaplicach poświęcić pokarmy, zachęcając przy tym wiernych do nawiedzenia kościoła parafialnego na tradycyjne czuwanie przy Grobie Pańskim.
4. Wyjątek w tym względzie stanowią kaplice w klasztorach klauzurowych.
§3
W Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej powinna zostać zorganizowana jedna procesja eucharystyczna dla całej wspólnoty parafialnej.
1. Należy powierzyć przygotowanie poszczególnych ołtarzy przedstawicielom różnych części parafii.
2. Jeżeli to możliwe, warto zorganizować procesję między kościołem parafialnym a kościołem filialnym lub kaplicą.
§4
W kościołach filialnych i kaplicach Msza św. może być sprawowana tylko raz dziennie. Należy bowiem pamiętać, że – co do zasady – kapłani mogą sprawować Mszę św. tylko raz dziennie, zaś uzasadniona binacja i trynacja jest od tej zasady jedynie wyjątkiem, a nie regułą (por. KPK, kan. 905; V SDT, stat. 600-601).
1. Jeżeli ze względu na dużą liczbę wiernych zachodzi potrzeba, aby w kościele filialnym lub kaplicy celebrować drugą Mszę św. według formularza niedzielnego lub z uroczystości, należy ją odprawiać wieczorem dnia poprzedzającego.
2. Jeżeli ze względu na dużą liczbę wiernych w pierwsze czwartki, piątki i soboty miesiąca w kościele filialnym lub kaplicy celebrowana była Msza św. poprzedzona sprawowaniem sakramentu pokuty i pojednania, to należy podtrzymywać ten zwyczaj, o ile nie wymaga od kapłana trynacji.
3. Tradycyjne nabożeństwa w maju i październiku nie muszą być połączone z celebracją Mszy św. w dni powszednie, zwłaszcza jeżeli wymagałoby to nieuzasadnionej binacji. W takim przypadku należy zachęcać wiernych, aby gromadzili się wtedy w kościele filialnym lub kaplicy na wspólnej modlitwie, która będzie prowadzona przez kapłana, diakona lub odpowiednio do tego przygotowaną osobę świecką. O ile to możliwe należy taką modlitwę zakończyć obrzędem Komunii św. prowadzonym przez kapłana, diakona lub nadzwyczajnego szafarza Komunii św.
4. W okresie wakacyjnym można czasowo ograniczyć celebrowanie Mszy św. w kościele filialnym lub kaplicy.
5. Jeżeli liczba wiernych uczestniczących w niedziele i uroczystości we Mszach św. w kościele filialnym lub kaplicy jest od dłuższego czasu niewielka, należy zrezygnować z jej celebrowania. W takiej sytuacji powinno się zadbać, aby wszyscy chętni mieli możliwość dotarcia do kościoła parafialnego. Może to być szczególne pole działania dla parafialnego zespołu Caritas.
6. Wyjątek od tej zasady stanowią kaplice w szpitalach.
 
§5
Chrzest powinien być sprawowany w kościele parafialnym (por. KPK, kan. 857-858; V SDT, stat. 11 §1). Wskazane jest rozszerzenie tej zasady także na zawieranie małżeństwa (por. KPK, kan. 1118 §1) oraz na uroczystość pierwszej spowiedzi i Komunii św., aby jeszcze mocniej podkreślić ich związek z tym pierwszym i najważniejszym sakramentem oraz ze wspólnotą parafialną.
 
§6
Zyskanie odpustu zupełnego związanego z nawiedzeniem świątyni w dniu święta jej tytułu jest przypisane wyłącznie do kościoła parafialnego (por. Wykaz odpustów. Normy i nadania, nad. 33 § 1 nr 5a). Nie można więc rozszerzać tego przywileju na kościół filialny lub kaplicę. Warto jednak zorganizować bardziej uroczystą Mszę św. w dniu związanym z tradycyjnym wezwaniem tego miejsca kultu, aby w ten sposób jeszcze mocniej zjednoczyć wspólnotę gromadzącą się w nim na modlitwie i podziękować za jej starania.
 
§7
Sposób wprowadzenia zmian wynikających z niniejszego dekretu należy skonsultować z Parafialną Radą Duszpasterską.
 
§8
Jeżeli zachodzi uzasadniona konieczność przyjęcia w parafii innych rozwiązań, niż zawarte w tym dekrecie, należy zwrócić się do Biskupa Tarnowskiego z prośbą o pozwolenie na konkretną praktykę. Można ją wprowadzić tylko na podstawie stosownego dekretu, wydawanego na czas określony.
 

Niniejszy dekret wchodzi w życie z dniem 1 czerwca 2024 roku.